Memoroj pri Alico

Petro sidiĝis inter la salikoj, ĵetante sian tornistron flanken. Li ankoraŭ ne sentis sin preta ekmarŝi al la supro de la monteto. Profunda spiro eskapis lian buŝon kiam liaj pensoj ekvagis inter la memoroj de Alico. La koro pezis al li.

Alico neniam spertis la saman intereson pri la sovaĝejo, kvankam ŝi sentis pli da magio kaj mistero pri tiaj lokoj. Ŝi iom nevolonte akompanis lin dum liaj ekskursoj, eĉ se ŝi amis la arbojn, la leporojn, la cervojn, la riveretojn, malamis la lacertojn, timegis la serpentojn, kaj timamis la pumojn. Ŝi preskaŭ aŭdis la voĉon de la spiritoj per la vento, vidis viziojn de la estonteco ekde sur la montetoj.

La pli scienceca sinteno de Petro apenaŭ lasis lin kredi pri tiaj aferoj, kiel spiritoj kaj vizioj. Do li reiris hejmen kun ripozita animo, kaj ŝi kun plenigita animo.

Sed tio estis afero de pasintaj tagoj. Petro sentis la mankon de sia plej kara amikino. Eĉ la sovaĝejo ne povis forpreni de li tiun doloron. Viziti ĝin tamen estis la nura rimedo por alfronti la solecon tiel, ke ĝi estas eltenebla dum aliaj tagoj.

Petro stariĝis, sed atendis momenton por streĉi sin antaŭ ol li prenis la tornistron. La tago estis varma, kaj la folioj de la ĉirkaŭaj salikoj movetiĝis en la malforta venteto. La tornistro sentiĝis sufiĉe malpeza en la manoj de Petro, havante nur botelon da akvo, du sandviĉojn, kaj kelkajn biskvitojn. Li fiksis ĝin sur la dorso kaj ekmarŝis.

La subita ŝanĝo de arbaro al dezerto en la kelkcentmetra distanco inter lia ripozejo kaj la komenco de la deklivo surprizis Petron la unuan fojon, ke li venis. Post la jaroj ĝi ekŝajnis tute normala, kvankam li ankoraŭ miris pri ĝi de tempo al tempo. “La naturo estas ja mirinda,” li komentis al si mem. Li spiris la freŝan aeron kaj provis momente forgesi pri Alico.

Sen arboj, la suno frapis pli forte ĉe la padoj sur la deklivo. Ŝtonoj kaj duonsekaj arbustoj donis pli sovaĝan aspekton al la loko, sed pepantaj birdoj kaj eĉ iom da verdeco apud rivereto rompetis la dezertan etoson. Post duonhora marŝado, Petro ne plu aŭdis la aŭtojn sur la ŝoseo. Fekaĵo de kojoto sur la pado estis alia indiko de kaŝita vivo en regiono kiu jen tie jen ĉi tie povis aspekti malvive.

La vento flustris, kvazaŭ voĉo de Alico. Petro memoris ŝiajn rakontojn pri la spiritoj. “Nur stultaĵo,” li pensis, sed imagis ke ŝi iris kun li kiel en la antaŭaj tagoj, plendante ke eĉ en la morto li daŭre kondukas ŝin al la sovaĝejo kiam ili havas multe pli komfortan domon en la urbo. Petro ridis pri la penso.

Li rigardis supren. Neniu nubo makulis la malpenan bluan ĉielon. Alico ŝatis la nubojn, li memoris; ŝi ŝatis mencii iun figuron en jena nubo, jen alia nubo aspektas kiel drako aŭ kato aŭ alia besto. Eble ŝi ne ŝatus la ĉielon hodiaŭ pro la manko de nuboj.

La pado estis facile sekvebla, sed kiam Petro kaj Alico la unuan fojon supreniris la monteton, ili preskaŭ ne atingis la supron pro lacego, kaj atinginte ĝin Petro vomis. Per ofta marŝado ili rapide akiris pli da forto kaj bonegan sanstaton, kaj ne plu suferis kiel la unuan fojon. En postaj ekskursoj Alico ŝatis moke memorigi Petron pri la vomado.

Petro subite haltis. Li sentis, ke lia koro momente ĉesis bati. Du timemaj, danĝerplenaj okuloj proksimume tri metrojn antaŭe rigardis lin ekde sur la pado. La bruna hundeca besto estis iomete malpli granda ol lupo. Petro sciis, ke li devus moviĝi kaj krii laŭte por timigi ĝis fuĝado la beston, sed li ne povis pensi klare. La du rigardis sin reciproke en silento dum almenaŭ duonminuto, kaj poste la kojoto forkuris.

Post la fino de la neatendita renkontiĝo, la resto de la suprenirado okazis trankvile. Post horo kaj duono da promenado, Petro atingis la pinton de la monteto, kie li sidiĝis sur plata ŝtono kaj spektis la ĉirkaŭaĵon. Li malfermis la tornistron, prenis la botelon, kaj trinkis iom da akvo. Ĉar li ankoraŭ ne tre malsatis, li manĝis nur biskviton.

La pejzaĝo estis bela. Je unu flanko estis dezerto, vasta sed ne tute malplena. La ŝtonoj kaj arbustoj malenuigis la scenon, kaj kvankam ili ne alportis multe da koloro, la flavoranĝo plaĉe kontrastis kun la bluo de la ĉielo. Preskaŭ tute mankis kaktoj, krom kelkaj opuntioj apud partoj de la pado per kiu Petro alvenis tien. “Homoj plantis ilin,” oni iam diris al li, “Ili ne nature kreskas ĉi tie.”

Je la alia flanko Petro povis vidi la arbarecan regionon el kiu li venis. La ŝoseo estis nur rekta, maldika, nigra linio, kiu trapasis la verdon. Ĉi-flanke estis salikoj, sed pli norde troviĝis pinoj, kaj grizblankaj montoj etendis supren el la horizonto, kvazaŭ segilo tranĉanta la ĉielon.

Petro suspiris. La streĉa momento kun la kojoto forgesigis lin pri Alico dum kelkaj momentoj, sed nun li ekpensis, ke li vere sentas ŝian ĉeeston malgraŭ lia malemo kredi pri fantomoj kaj aliaj superstiĉoj. “Eble vi pravis,” li pensis, kvazaŭ li babilis kun ŝi. “Aŭ almenaŭ mi ekkomprenas vin.”

“Vi mankas al mi.” Larmoj ekaperis sur la okuloj, malgraŭ lia volo regi sin.

Li sentis ian respondon, kvankam li ne povis vortigi ĝin. Kontraŭ sia naturo li babilis dum preskaŭ duonhoro kun la nevidebla ombro de sia amikino. Tiam li ekstaris por reiri al sia aŭto antaŭ la mallumiĝo de la vespero.

Dum la irado malsupren, li imagis voĉojn en la vento. “Mi ekfreneziĝas,” li diris al si mem, sed akceptis tion. Tiu stranga eco de lia iama amikino nun estis parto de li.

La malsuprenirado estis trankvila, sen kojotoj, sen pumoj aŭ aliaj timigaj bestoj. Nur cervo videblis en la distanco dum parto de la promeno, kaj kuniklo troviĝis pli proksime, sed tuj forkuris, kiam li eniris la arbaron. Ankoraŭ ne noktiĝis, do li malrapidigis la paŝojn por ĝui la lokon iomete pli longe. Tamen, la sonoj de iu kaj alia aŭto sur la ŝoseo interrompantaj la mallaŭtajn sonojn de la naturo de tempo al tempo ne lasis lin tute perdiĝi en la trankvila etoso.

La doloro ne malaperis, sed nun ĝi estis eltenebla.

Sonregistraĵo de “La novaj vestoj de la reĝo”

Jen sonregistraĵo de “La novaj vestoj de la reĝo”, traduko de fabelo de Andersen fare de Zamenhof kaj trovebla en la Fundamenta Krestomatio. Mi rekomendas, ke oni (kiu havas la eblon) akiru la lastan eldonon de Fundamenta Krestomatio, kiu haveblas ĉe UEA: En tiu eldono, la redaktoro indikas kelkajn malaktualajn esprimojn.

Oni permesas kopiadon de la sondosiero laŭ la kondiĉoj de la licenco CC-BY-SA 4.0.

La urbo kaj la montoj

Hodiaŭ estas bela, klara tago en San Diego. Tra la fenestro de mia oficejo mi vidas, unue, la urbon, kaj je longa distanco malantaŭ la urbo montojn. Ho, la montoj! Kvankam ili aspektas kiel ombroj en la distanco, ili ŝajnas pli realaj ol la urbo. Ekde ĉi tie ili ĉiuj aspektas preskaŭ same, sed mi konas ilin. Kelkaj staras nudaj, kiel grandaj teramasoj. Aliaj estas vestitaj per de ĉi tie nevideblaj pinoj. Tiuj lastaj baldaŭ kovros siajn kapojn per neĝĉapo. Jes, ili ĉiuj apektas same en la distanco, sed ĉiu el ili estas unika, samkiel ĉiu homo estas malsama ol ĉiu alia.

Male, ĉiu konstruaĵego de la urbo aspektas malsame, sed ili ĉiuj estas same artefaritaj, makuloj sur la tero. En ili ŝrumpas la homaj animoj pro la nerealeco de la hodiaŭa vivo. Tia estas la urbo, la natura hejmo de kleruloj kaj profesiuloj, kiuj jam delonge perdis la saĝon. Ili arogas al si la rajton regi kaj gvidi la vivon de la kamparanoj kaj laboristoj, kvankam tiuj pli bone konas kaj pli akre perceptas la realon.

Ho mi estu fore de ĉi tie, mi estu en la montoj, kie la steloj vere brilas dum la nokto! En la urbo, la steloj mankas, dronite en la artefarita stratlumo. Tio estas ĝusta, taŭga bildo de la blindeco de la urbanoj, blindaj gvidantoj de la homaro! Ne, ne en la urbo kuŝas vera saĝo, sed en la freneza senhejmulo, la ermito kiu loĝas en la montoj. Sed la montoj ne estas mia hejmo, kaj mi ne taŭgas por la vera vivo tie. Post momenta revo la nuboj forigas la klarecon de la tago; mi memoras mian miopecon, kaj revenas al la nerealeco, al kiu mi apartenas.

Ŝpinado

Lastatempe mi eklernis—aŭ, pli bone, provis eklerni—ŝpinadon kaj trikadon. Mi sukcesis triki malgrandan trikoton, eĉ se ne tre bone, sed mi estas terure nekompetenta pri ŝpinado. Verdire, mi neniam estis tre kompetenta pri laboro per la manoj; tial mi laboras en oficejo. Tamen mi ne estas tiel facile venkita, do mi daŭre laboros kaj ekzercos min, ne nepre ĝis perfekteco, sed ĝis mi povos fari ion pri kio mi ne hontos!

Mia celo estas lerni teksi per teksilo. Malgraŭ tio, mi volis komenci per ŝpinado, ĉar mi scivolis pri kiel oni faris fadenon. Hodiaŭ oni faras ĝin per maŝinoj laŭ la plej nova teknologio, sed mi eĉ ne uzas radŝpinilo (eble tio estas mia problemo!); mi uzas—aŭ provas uzi—simpla spindelo en la manoj, samkiel oni faris dum miloj aŭ dekmiloj (aŭ eble pli) da jaroj. Kiam mi fariĝos almenaŭ iomete kompetenta pri ŝpinado, mi aĉetos teksilon kaj komencos lerni teksadon. Fakte, estas “gildo” de teksistoj ĉi tie en San Diego, al kiu mi aliĝos por pli bone lerni la arton.

Kion vi, karaj esperantistoj, faras kiel ŝatokupon?

Trajnvrako

Jen traduko de ĉapitro de la sanktaj skriboj de interesa branĉo de mormonismo.

Vizio, kiun rakontis Denver Snuffer Jr. en konferenco de la Doktrino de Kristo en Boise, Idaho, 11 septembro 2016.

Mi lastatempe havis vizion, kiu komenciĝis kiel sonĝo. En ĝi mi veturis supren en malgranda aŭto sur monta vojo. La vojo estis kruta, sed rekta, kaj ĝi fariĝis pli kruta suprengrimpante. Apud la maldekstra flanko de la vojo kaj paralele estis fervojaj reloj. Dum ni ŝtiris la malgrandan aŭton supren, mi rimarkis akran kurbon en la fervojaj reloj antaŭe, kiu interrompis la alie rektan kurson de la reloj. Mi vidis trajnon alproksimiĝantan desupre je kelka distanco, rapide malsuprenvenontan, kaj ĝi ŝajnis moviĝi tro rapide por sendanĝere sekvi la akran kurbon en la reloj. La malgranda aŭto en kiu ni veturis estis apenaŭ atingonta la kurbon kiam la rapidanta trajno trafis la kurbon, saltis de la reloj, kaj terure karambolis antaŭ ni. Nia malgranda aŭto apenaŭ evitis kolizion dum la trajnvrako etendiĝis. Dum la malgranda aŭto veturadis supren, la karambolo de la trajno pligrandiĝis, unue flanke de la aŭto, kaj poste dum ni akceliĝis, proksime malantaŭ ni. La malgranda aŭto antaŭiĝis la daŭran karambolon de la moviĝanta trajno, kaj mi konstatis, ke la trajno estis plena de pasaĝeroj, kiuj, pli supre ol la vrako, amuzis sin. Ili ne atentis la katastrofon, kiu jam okazas al ilia trajno. Ni komencis kriegi de la fenestroj de nia aŭto, celante admoni la okupantojn de la pereonta trajno, sed ili tute ne atentis. Ili ridis kaj festis en la trajno sen zorgo pri la venonta detruo. Mi kapablis vidi la vrakon malantaŭ mi en la spegulo dum la forto de la karambolo ĵetis rompitajn vagonojn ĉien, kelkajn sur la vojon malantaŭ ni, kiu faris, ke la vojo nun estis netransirebla. Ni ne havis povon savi tiujn, kiuj estas en la trajno, ĉar ili ne volis aŭskulti la admonojn, kiujn ni kriegis al ili.

Kiam ni atingis la supron de la monto, la lastaĵo de la trajno preterpasis kaj mi haltigis la malgrandan aŭton. Ni eliris kaj staris sur la vojo, rigardante malsupren, kaj spektis dum la lastaĵo de la trajno detruiĝis. Funebrante la multajn vivojn perditajn, mi vekiĝis el la sonĝo kaj sidiĝis sur mia lito, sed la vizio daŭris.

Tiam mi vidis je longa distanco, malantaŭ la vrako, superantan inundon, kvazaŭ ĝi estis granda fajro, konsumantan kaj detruantan la tutan kamparon, venantan de la oriento. Kvankam ni supervivis la karambolon de la trajno, saĵnis neeviteble, ke ni ĉiuj mortos en la venonta inundo. Mi serĉis ĉirkaŭe iun signon de espero, ke ni supervivos, kaj rimarkis apud la vojo grandan ŝtonegon kun malfermaĵo. Mi gvidis la malgrandan grupon al la roko kaj konstatis, ke la malfermaĵo estis por kaverno, kiu iris supren en la ŝirmo de la roko. Ni eniris la kavernon kaj grimpis supren. En la kavo de la roko nia malgranda grupo atendis dum la inundo alproksimiĝis, ne certaj ĉu ni vivos aŭ mortos. La bruo de la detruo ekstere estis surdiga kiam la inundo alproksimiĝis, kaj tiam la malfermaĵo de la kaverno nigriĝis kaj ni estis lasitaj en plena silento kaj mallumo. Ni atendis. Post kelkaj momentoj la lumo revenis, sed silento restis. Post kelkaj pluaj momentoj, nia malgranda grupo eliris el la kaverno de la roko por vidi tion, kio okazis al la mondo.

La scenejo de detruo estis miriga. La tuta pejzaĝo transformiĝis. Ĝi estis detruita. La detruita trajno, la reloj, kaj la vojo estis konsumitaj. Ĉio aspektis sterile. Tiam nova vivo subite ekaperis en la vasta dezerteco. Malfekundaj trunkoj eligis novajn branĉojn, florojn, kaj foliojn. Floroj eliris el la tero. Dum ni spektis, la tero rapide transformiĝis, kaj post malmulta tempo la nudigita dezerteco pleniĝis de vivo, beleco, fekundeco, multe pli ol antaŭ ol la inundo de fajro detruis la pejzaĝon.

Nun la vizio finiĝis, kaj oni donis al mi la interpreton: La trajno estas la falsaj religioj de la mondo. La okupantoj de la malgranda aŭto estas tiuj, kiuj pentas kaj akceptas bapton. La ŝirma roko kun la kaverno estas Kristo.

Jen rektaj elsendoj en Esperanto

Twitch-Con okazis en San Diego ĉi-jare; estus neeble, ke mi ne konus tion, ĉar ĝi kaŭzis multe da trafiko, kaj sekve mi alvenis hejmen pli malfrue je la unua tago (vendredo) de la kongreso de ludantoj. Sed tio memorigis min, ke mi havas konton ĉe Twitch, kaj mi decidis komenci elsendadon en Esperanto. Jen mia kanalo: https://twitch.tv/jstoddard.

Mi ankaŭ serĉis aliajn sekvindajn kanalojn, sed ŝajnas, ke estas malmultaj esperantistoj ĉe la retejo, kiuj aktive elsendas en Esperanto. Se vi nuntempe kaj nemalmulte elsendas Esperante ĉe Twitch, bonvolu sciigu min pri via kanalo. Mi povas promesi al vi almenaŭ unu sekvanton: mi mem. Mi volas apogi la konstruadon de Esperantaj komunumoj ĉie, kie io interesas min.

Mormona rakonto de la kreo

Ĉi tiu rakonto de la kreo estas laŭ mia kompreno de la mormonaj sanktaj skriboj, inkluzive la libro de Mormon, la traduko de Joseph Smith de la Biblio, la traduko de Joseph Smith de la libro de Abraham, la Prelegoj pri la Fido, aliaj diroj de Joseph Smith, kaj kelkaj vortoj de Denver Snuffer. Ne ĉiuj mormonoj havos la samajn kredojn pri la afero.

Je la komenco la ĉefdioj kunvenigis la diojn por plani la kreon de la ĉieloj kaj la tero. La ĉefdio nomiĝis la Patro aŭ la Kreanto. Lia edzino, la ĉefdiino, nomiĝis la Patrino aŭ la Saĝa. La dioj, kiujn ili alvokis, estas tiuj, kiuj jam antaŭlonge vivis kaj loĝis en aliaj mondoj. Ili dum mortemaj vivoj atingis honoron kaj tronojn, kiujn ili ricevis post sia reviviĝo, kiam ili havis nemortemajn korpojn. En la granda kunveno de la dioj, ili konsentis forlasi siajn gloron kaj tronojn kaj nemortemajn korpojn, kaj malsupreniri al la tero por helpi la spiritojn, kiuj naskiĝos kiel homoj en la tero, por ke ili ankaŭ atingu la saman honoron, gloron, tronojn, aŭ por ke ili almenaŭ havu iom da sperto por ke ili diiĝu kaj atingu tian honoron post kelkaj mortemaj vivoj en kelkaj mondoj. Tial, kaj la dioj kaj la spiritoj naskiĝis en la tero kiel homoj, kaj ni ne scias kiu estis dio kaj kiu estis nur spirito. Ankaŭ la dioj, dum ili estas mortemuloj, ne scias, ke ili estis dioj antaŭe. Sed tio ne gravas, ĉar ili riskis ĉion kiam ili venis al la tero, kaj se ili ne sekvas la saman vojon ke nepras ke eĉ la spiritoj sekvu por diiĝi, ili perdos sian diecon kaj gloron kaj tronojn.

Nepris elekti Mesion, kiu respondecos pri la kreaĵon, montros la vojon al la homoj por ke ili povu atingi honoron, gloron, kaj tronojn – tio estas, la eternan vivon – kaj savus ilin per sinofero se ili falus for de la graco de Dio sed poste pentus. Unu, kiu estis kiel la ĉefdioj, proponis sin esti la Mesio. Aliulo, kiu nomiĝis Lucifero ĉar li akiris multe da lumo kaj honoro dum siaj antaŭaj vivoj, ankaŭ volis esti la Mesio. Nu, tiu Lucifero volis esti la Mesio ĉar li volis preni potencon super la kreaĵo kaj forpreni la liberecon de la homa raso. La Patrino, kiu rajtas elekti la rolon de siaj idoj, elektis tiun, kiu estis kiel la ĉefdio, ke li estu la Mesio. Tiel fariĝis trihoma Dio: La Patro, la Patrino, kaj la Filo, kiu estas la Mesio.

Ankaŭ nepris elekti la unuan homon, kiu havos regrajto super la tero. Ĉar necesos, ke li liveros la regrajton al la Mesio je la fino de la mondo, Lucifero ankaŭ celis tiun postenon. Tiel li povus meti la samajn kondiĉojn antaŭ liveri la regrajton kaj preni la potencon, kiun li celis. Sed la Patrino elektis la ĉefanĝelon Miĥaelon kiel Adamon, la unuan homon. Tial Lucifero kaj liaj sekvantoj militis kontraŭ Dio, kaj ili estis forĵetitaj al la nova tero, kaj Lucifero iĝis Satano. Li ankoraŭ veturadas sur la tero celante forpreni la rajton kiu devenas de Adam por ke li povu detrui la homan rason.

La regrajton nur geedzoj povas havi, ĉar necesas kaj viro kaj virino. La dioj do faris du homojn sur la tero. Miĥael naskiĝis kiel Adam, filo de la Filo. Tiel li heredis la respondecon por la kreaĵo. Kaj la virino naskiĝis kiel filino de la Patrino; tiel ŝi heredis la potencon transpasi spiritojn trans la vualo de la karno, kaj venigi ilin el la spirita mondo al la mortema mondo eĉ post la falo de Adam. Tio estas la kialo de antikva moro laŭ kiu la virino estas vualita dum preĝoj: la vualo estas simbolo de la potenco donita al la virino per kiu la homa raso daŭras malgraŭ la falo de Adam el la graco de Dio. Adam nomis ŝin Eva, laŭ la nomo de sia patrino, ĉar ŝi estas la patrino de ĉiu vivanto.

La voĉo de Dio geedzigis Adamon kaj Evan. Ankoraŭ ne ekzistis la morto en la mondo, do la geedzeco de Adam kaj Eva devis daŭri eĉ post la morto. Dio volus ke ĉiu geedziĝo estu same, sed tia rito postulas la voĉon de Dio, kaj ekde la falo tiun voĉon la homoj malofte aŭskultas. Tamen, nepras ricevi tiun riton se oni volas diiĝi kaj atingi tronon, ĉar nur geedzoj povas havi regrajton kaj heredi tronojn. Tia honoro postulas kaj viron kaj virinon, ĉar sola homo ne povas esti eterna.

Mondmilito estas evitinda

La plejparte de la generacio kiu spertis la dua mondmilito kaj tre suferis dum ĝi nun estas mortinta, kaj do la nuntempa homoj de Usono, Eŭropo, kaj eĉ Azio ne komprenas la graveco de tia milito kaj la teruran suferon kion ĝi okazigas. Mi scias, ke miaj pensoj pri ĉi tio ne estas tre originalaj, sed ili nepre estas tre bezonataj nuntempe, kaj devas esti laŭte proklamataj per ĉiuj, kiuj amas la pacon. Ni memoru la antaŭajn mondmilitojn kaj neniam ripetu ilin!

Ĉiu, kiun interesas internaciaj rilatoj, bone scias la danĝeron, kion ni nuntempe alfrontas. Ekzemple, Rusio lastatempe aneksis parton de Ukrainio kaj la usona prezidanto retiriĝis el la akordo kun Irano kontraŭ ĝia akiro de nukleaj armiloj dum la Unuiĝinta Reĝlando pretiĝas – aŭ nepretiĝante disputas – eliri el la Eŭropa Unio. Eĉ en multaj ŝtatoj de la Eŭropa Unio, kaj ankaŭ Usono kaj aliaj landoj, naskiĝas naciismo batalante kontraŭ la institucioj kiujn oni fondis pro evito de militoj post la dua mondmilito. Dume, Ĉinio minacadas Tajvanon, kaj Ĉinio kaj Rusio ambaŭ fabrikas pli malgrandajn nukleajn armilojn, farante ke estus pli facile decidi uzi ilin dum milito.

Verŝajne ni ne bone komprenas la riskon de alia mondmilito, nek kiom ni suferus dum tia milito. Se ni pli bone scius la historian de la unua kaj dua mondmilitoj, kaj la motivoj pro kiuj ni faris instituciojn kiel la Unuiĝintaj Nacioj, ni nepre skuiĝus kaj timus la estontecon! Mi kredas, ke paco en la mondo estas neevitebla, sed mi ne scias, kiom da fojoj ni devos denove lerni la teruran lecionon pri la milito. Se ni rifuzas lerni ĝin de la historio, ni devos lerni ĝin per la sperto. Laŭ mi, estus pli saĝe lerni de la historio.

Kie estas la pacifistoj en nia tempo? Ili bezonas pli fortan voĉon. Ni bezonas, ke ili havu pli fortan voĉon! Mi ŝatus vidi pli grandan kaj laŭtan pacmovadon en Esperantujo, kaj ne nur en Esperantujo, sed inter ĉiuj popoloj. Mi estus tre feliĉa se Esperantistoj estus grava parto de nova aŭ pli granda tutmonda pacmovado. Paco ja estas en la DNA de Esperanto.

Saĝa homo – eĉ profeto, laŭ mi – iam diris: “Kiel ĉarmaj estas sur la montoj la piedoj de anoncanto, kiu proklamas pacon….” Proklamu ni pacon, kaj estu ĉarmaj kaj belaj niaj piedoj sur la montoj. Tiu Dio, kiu kreis la homaron, benu nin per ĉarmaj piedoj; mi ne kredas, ke li kreis la homaron, por ke ili estu eterne batalantaj.

Mi timas, ke ni ne estas konscia de kiel proksime ni estas de tria mondmilito. Ŝajnas, ke tio ne gravas al ni, ĉar ni nur konas la militon pere de la televidilo. Ni tuj devas vekiĝi; alimaniere ni lernos ami la pacon per la teruraj konsekvencoj de la malamo, kaj nur restaĵo de ni aŭ nia ido restos post la dolora leciono por vidi la neeviteblan pacon. Ne devas esti tiel. Ni povas ŝanĝi. Ni povas elekti la pacon. Ni povas trovi, ke fremlandanoj estas niaj fratoj, kaj ne devas esti malamikoj.

Sed mi supozas, ke la esperantistoj jam scias tion.

Mi legis verkon de Seneko kun latinistoj

Hieraŭ mi ĉeestis la kunvenon de GLADIVS, la klubo de latinistoj ĉe San Diego. Ni legis kune parton de la tragedio “Medea” de Seneko. Mi devas konfesi, ke mi trovis ĝin tre malfacila, kaj la aliaj latinistoj klarigis al mi multajn aferojn, kiujn mi ne komprenis. Mi ne estas komencanta latinisto, do mi estis surprizita, ke la verko estis tiel malfacila!

Laŭ la tragedio, Medea estis la edzino de Jazono, la heroo de la helena mitologio, sed Jazono forlasis ŝin por edzinigi al si Kreusan, la filino de la reĝo Kreono. Medea kompreneble koleregis pri tio, kaj (eble ne tiel kompreneble) mortigis kaj Kreonon kaj lian filinon. Poste, Medea serĉas pli da venĝado kontraŭ Jazono. Mi pensas, ke ŝi mortigis ankaŭ ilian filon—t.e. la filo de Medea mem kaj Jazono—sed mi bezonas legi la tutan verkon.

Mi ŝategis legi malgrandan parton de la verko kun la latinistoj, kaj nun mi volas skribi iomete en Esperanto pri la klasika literaturo, kaj eble fari (sendube malbonajn) tradukojn de iuj verkoj. Mi esperas, ke tio plibonigos mian fluecon kaj en latino kaj en Esperanto.